Ransomware là gì? Tại sao nó lại ngày càng tinh vi và nguy hiểm, đe dọa đến cả cá nhân và doanh nghiệp. Bạn muốn biết làm thế nào để bảo vệ bản thân khỏi loại mã độc này? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ mã độc Ransomware nguy hiểm thế nào và cung cấp những cách chống đơn giản hiệu quả.
Tìm hiểu về mã độc Ransomware
Ransomware là gì?
Ransomware hay còn gọi là mã độc tống tiền, là một dạng phần mềm độc hại được thiết kế để mã hóa hoặc khóa toàn bộ dữ liệu trên máy tính của nạn nhân, ngăn chặn truy cập cho đến khi một khoản tiền chuộc được thanh toán. Loại mã độc này đã trở thành mối đe dọa lớn đối với an ninh mạng toàn cầu và thường được chính phủ Hoa Kỳ liệt kê như một hình thức tội phạm mạng nguy hiểm.
Khi ransomware xâm nhập vào hệ thống, nó sẽ mã hóa các tập tin và dữ liệu quan trọng, khiến người dùng không thể tiếp cận được chúng. Kẻ tấn công sau đó sẽ yêu cầu nạn nhân trả tiền chuộc để lấy lại quyền truy cập, thường thông qua các phương thức thanh toán ẩn danh như tiền điện tử. Ransomware có khả năng lây lan nhanh chóng qua mạng nội bộ, thường nhắm vào các máy chủ lưu trữ dữ liệu (database) và file server, gây tê liệt hoạt động của cả hệ thống, đặc biệt là trong các tổ chức lớn.
XEM THÊM: Tấn công Cyber Attack là gì? Xu hướng & Cách ngăn chặn
Có những loại tấn công Ransomware nào?
1.Ryuk
Ryuk là một loại ransomware đặc biệt, chủ yếu nhắm vào các công ty lớn với mục tiêu thu lợi từ tiền chuộc. Trong những tháng đầu hoạt động, nó đã mang lại lợi nhuận hơn 125 tỷ đồng. Khác với các ransomware khác, Ryuk xâm nhập vào hệ thống, vô hiệu hóa dịch vụ sao lưu tự động, chống vi-rút, và xóa các bản sao lưu hiện có. Điều này khiến các tổ chức bị tấn công không thể khôi phục dữ liệu khi nhận được yêu cầu tiền chuộc.
Quá trình tấn công của Ryuk bắt đầu từ việc lây nhiễm một máy tính qua phần mềm độc hại ngẫu nhiên, sau đó đánh giá xem máy tính đó có thuộc tổ chức có giá trị cao không. Nếu xác định đúng mục tiêu, Ryuk sẽ xâm nhập sâu vào cơ sở hạ tầng, mã hóa dữ liệu và đòi tiền chuộc. Những cuộc tấn công của Ryuk thường rất nguy hiểm vì nhắm đến việc phá hủy dữ liệu và làm tê liệt các hệ thống quan trọng của doanh nghiệp.
2.Sodinokibi
Sodinokibi (còn được gọi là REvil) là một trong những loại ransomware nổi tiếng và nguy hiểm nhất trong những năm gần đây. Nó được đánh giá cao về khả năng lây nhiễm nhanh chóng, mã hóa dữ liệu mạnh mẽ và các chiến thuật đe dọa tinh vi.
- Mã hóa dữ liệu: Sodinokibi sử dụng các thuật toán mã hóa mạnh mẽ để khóa các tệp tin quan trọng, khiến việc khôi phục dữ liệu trở nên khó khăn.
- Truy cập mạng: Nó có khả năng lan rộng nhanh chóng trong mạng nội bộ của tổ chức, gây thiệt hại lớn.
- Đe dọa kép: Ngoài việc mã hóa dữ liệu, Sodinokibi còn đe dọa sẽ công khai dữ liệu đánh cắp được nếu nạn nhân không trả tiền chuộc.
- Ransomware-as-a-Service: Sodinokibi được cung cấp dưới dạng dịch vụ, cho phép các nhóm tội phạm mạng khác thuê và tùy chỉnh để thực hiện các cuộc tấn công.
3. Phobos
Phobos là một loại ransomware khác đã gây ra không ít rắc rối cho người dùng máy tính trên toàn thế giới. Giống như các loại ransomware khác, Phobos xâm nhập vào hệ thống, mã hóa dữ liệu và đòi tiền chuộc để giải mã.
Phobos sử dụng các thuật toán mã hóa phức tạp để khóa các tệp tin, khiến việc khôi phục dữ liệu trở nên khó khăn. Sau khi mã hóa, Phobos thường thay đổi phần mở rộng của tệp tin để người dùng dễ nhận biết rằng dữ liệu của họ đã bị mã hóa.
XEM THÊM: Tìm hiểu về DDoS: Khái niệm & Cách chống tấn công DDoS
4. Globelmposter
Globelmposter là một phần mềm ransomware lần đầu xuất hiện vào tháng 5 năm 2017, chủ yếu lây lan qua các email lừa đảo. Đến tháng 2 năm 2018, biến thể 2.0 của nó đã gây ra nhiều cuộc tấn công tại các bệnh viện lớn ở Trung Quốc, sử dụng kỹ thuật mạng xã hội và brute-force RDP để xâm nhập hệ thống.
Khi tấn công thành công, Globelmposter mã hóa các tệp của máy chủ bị nhiễm, tạo ra bảng ghi chú tiền chuộc và yêu cầu thanh toán để giải mã dữ liệu. Nhóm bảo mật Sangfor đã thực hiện phân tích sâu về biến thể này, giúp theo dõi và ngăn chặn sự phát triển của virus.
5. DoppePaymer
DoppePaymer là một loại ransomware khác đã gây ra nhiều thiệt hại cho các tổ chức và cá nhân trên toàn thế giới. Nó được biết đến với khả năng mã hóa dữ liệu mạnh mẽ, các chiến thuật tấn công tinh vi và khả năng lan rộng nhanh chóng trong mạng nội bộ. Đặc điểm nổi bật của DoppePaymer:
- Truyền bá nhanh chóng: Nó có khả năng tự động quét và lây nhiễm các máy tính khác trong mạng nội bộ, gây ra thiệt hại lớn.
- Đe dọa xóa dữ liệu: Ngoài việc mã hóa dữ liệu, DoppePaymer còn đe dọa sẽ xóa dữ liệu của nạn nhân nếu không trả tiền chuộc trong một khoảng thời gian nhất định.
- Yêu cầu tiền chuộc cao: Số tiền chuộc mà DoppePaymer yêu cầu thường rất cao, gây áp lực lớn lên nạn nhân.
Cách thức hoạt động của Ransomware
Ransomware hoạt động bằng cách sử dụng mã hóa bất đối xứng để khóa các file quan trọng của người dùng. Tin tặc tạo ra một cặp key public-private duy nhất cho mỗi nạn nhân. Public key dùng để mã hóa file, trong khi private key được lưu trữ trên server của tin tặc và chỉ được cung cấp khi nhận được tiền chuộc. Nếu không có private key, việc giải mã file gần như là không thể.
Ransomware thường được phát tán qua các email lừa đảo hoặc tấn công có chủ đích. Khi thành công, nó tải xuống một file độc hại để mã hóa các tài liệu quan trọng như Word, hình ảnh, và cơ sở dữ liệu. Tin tặc sau đó yêu cầu tiền chuộc trong vòng 24 đến 48 giờ để giải mã các file, nếu không dữ liệu sẽ bị mất vĩnh viễn.
XEM THÊM:
+ 6 bước bảo mật website của bạn an toàn [XEM NGAY]
+ Backdoor là gì? Phát hiện và ngăn chặn tấn công mạng
Các hình thức tấn công ransomware phổ biến
- Email lừa đảo (phishing): Kẻ tấn công gửi email giả mạo, dụ dỗ bạn mở tệp đính kèm hoặc nhấp vào liên kết độc hại.
- Khai thác lỗ hổng: Ransomware lợi dụng các lỗ hổng bảo mật trong phần mềm để xâm nhập vào hệ thống.
- Các thiết bị ngoại vi: USB nhiễm mã độc cũng có thể là một vector tấn công
Làm sao để ngăn chặn tấn công Ransomware?
Để ngăn chặn tấn công ransomware và giảm thiểu thiệt hại, hãy thực hiện các biện pháp sau:
- Backup dữ liệu thường xuyên: Đảm bảo rằng bạn có các bản sao lưu dữ liệu quan trọng trên cả cloud và ổ cứng ngoài. Dù bản sao lưu không thể ngăn chặn ransomware, nó giúp khôi phục dữ liệu nếu bị mã hóa.
- Bảo vệ các bản sao lưu: Đảm bảo rằng dữ liệu backup không thể bị truy cập hoặc xóa bởi ransomware. Sử dụng các hệ thống backup có bảo mật để ngăn chặn việc sửa đổi hoặc mã hóa bản sao lưu.
- Sử dụng phần mềm bảo mật và cập nhật phần mềm: Cài đặt phần mềm bảo mật và luôn giữ cho tất cả các thiết bị được cập nhật. Các bản cập nhật thường chứa các bản vá lỗi giúp bảo vệ bạn khỏi các lỗ hổng bảo mật.
- Lướt web an toàn: Cẩn thận với các liên kết và tệp đính kèm từ email hoặc tin nhắn không rõ nguồn gốc. Chỉ tải xuống ứng dụng từ các nguồn đáng tin cậy và tránh nhấp vào các liên kết không xác định.
- Sử dụng mạng an toàn: Tránh kết nối với các mạng Wi-Fi công cộng không bảo mật. Cân nhắc sử dụng VPN để bảo vệ kết nối internet của bạn, đặc biệt khi sử dụng mạng công cộng.
- Cập nhật thông tin về mối đe dọa: Theo dõi các mối đe dọa ransomware mới nhất để nhận biết và phòng tránh các nguy cơ. Một số công ty công nghệ cung cấp công cụ giải mã cho các cuộc tấn công ransomware đã được biết đến.
- Triển khai chương trình đào tạo bảo mật: Cung cấp chương trình đào tạo nhận thức bảo mật cho tất cả các thành viên trong tổ chức để họ nhận diện và tránh các cuộc tấn công social engineering và lừa đảo.